“Το Hydrobot μας οδηγεί σε νέες σημαντικές ανακαλύψεις στο θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής μελέτης μας, στο εργοστάσιο της ΔΕΗ.”

“Το Hydrobot μας οδηγεί σε νέες σημαντικές ανακαλύψεις στο θαλάσσιο περιβάλλον της περιοχής μελέτης μας, στο εργοστάσιο της ΔΕΗ.”

Ονοματεπώνυμα μαθητών/τριων: Βασιλείου Δανάη, Βλουτέλλη Βασιλική, Παυλής  Γιώργος, Πεντογένη Μαριάνθη, Μπέτι Γαβριήλ.

Υπεύθυνοι Καθηγητές: Δημήτριος Αιβαλιώτης¹ , Βλάσης Ταμβακέρας²

(1,2) Πειραματικό ΓΕΛ Μυτιλήνης

 mail@lyk-peir-mytil.les.sch.gr

Εισαγωγή.

Η εκπαιδευτική ρομποτική αποτελεί μια επιπλέον μια συνιστώσα στην ανάπτυξη της παιδείας στα σχολεία σε πολλές χώρες και  ειδικά των ανεπτυγμένων χωρών. Αποτελεί ένα σημαντικό μέσον μάθησης, ανάπτυξης γνωστικών και πολλών άλλων δεξιοτήτων στο σχολείο, μέσω της κατασκευαστικής διαδικασίας, αλλά και του προγραμματισμού που απαιτείται για την ανάπτυξη της.

Μια τέτοια περίπτωση εκπαιδευτικής ρομποτικής είναι και το Υδρορομπότ ( Hydrobot) που δωρεάν παρείχε βασικά υλικά κατασκευής το Ίδρυμα Ευγενίδου στα σχολεία μαζί με το λογισμικό  βασικής πλακέτας  Arduino οι αισθητήρες δε που διαθέτει είναι πίεσης θερμοκρασίας και έντασης φωτός.

Αυτό το εκπαιδευτικό ρομπότ που κατασκευάσαμε, το χρησιμοποιήσαμε για ένα περιβαλλοντικό πρόγραμμα με θέμα «Η επίδραση της θερμοκρασίας στη ποιότητα του νερού της θάλασσας. Η περίπτωση του εργοστασίου της ΔΕΗ στη Μυτιλήνη.» Στο πρόγραμμα αυτό συνεργαστήκαμε με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αλλά και με το Ευγενίδιο Ίδρυμα όπου αποκτηθήκαν εμπειρίες πολύτιμες για τους μαθητές αλλά και για τους εκπαιδευτικούς. Η συνεργασία αυτή ήταν η απαρχή μιας σταθερής πια επαφής με το πανεπιστήμιο και σε άλλα προγράμματα

 

Περιγραφή της εργασίας.

Για τρίτη συνεχή χρονιά χρησιμοποιούμε το hydrobot το ρομπότ του νερού. Είναι πολύ σημαντικές οι ανακαλύψεις που έγιναν στη διάρκεια της έρευνας που χωρίς της χρήση του ρομπότ θα ήταν αδύνατον. Έτσι οι μαθητές από έγιναν μικροί ενθουσιώδεις ερευνητές και  εντυπωσιασμένοι από τα στοιχεία που κατέγραψε για πρώτη φορά στη περιοχή αυτή. (Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Μαθητές από την ομάδα

 Συνεχίζοντας λοιπόν το περσινό πρόγραμμα με το Hydrobot πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις σε συνέχεια με τις περσινές  με τη βοήθεια του σκάφους του Πανεπιστημίου Αιγαίου και με τη συνεργασία του καθηγητή Ωκεανογραφίας κ Ζερβάκη και της καθηγήτριας Χημείας Περιβάλλοντος κ Κρασακοπούλου.

 Με ειδικούς  αισθητήρες- πομπούς που ποντίσαμε στη θαλάσσια περιοχή αρχικά,  βρίσκουμε πρώτα τα ρεύματα του νερού, ώστε να ξέρουμε πως θα κάνουμε τις μετρήσεις μας με το Hydrobot. Έγινε και δειγματοληψία θαλασσινού νερού για να δούμε τη ποιότητα του, με τη βοήθεια ειδικού δειγματολήπτη. Επίσης με ειδικές παγίδες έγινε δειγματοληψία ιζήματος, αλλά και φυτών από το πυθμένα όπως οι ποσειδωνίες (τα γνωστά μας φύκια ) που βλέπουμε,  για να μελετήσουμε τη βιοποικιλότητα της περιοχής του πυθμένα της θάλασσας. Τελικά ποντίσαμε το Hydrobot και αρχίσαμε τις μετρήσεις με βάσει τα καθορισμένα σημεία και πορείες που επιλέξαμε από τις παρατηρήσεις μας. (Εικόνα 2).

Εικόνα 2. Μετρήσεις ρευμάτων και λήψη δειγμάτων βυθού.

Οι τιμές των μετρήσεων θερμοκρασίας , φωτεινότητας, πίεσης, βάθους  μεταφέρθηκαν στον Η/Υ στο αυτοκίνητο για την αρχική επεξεργασία και αξιολόγηση. Παρατηρώντας τη γραφική παράσταση των μετρήσεων είδαμε το περίεργο αυτό φαινόμενο για πρώτη φορά έχει καταγραφή στη περιοχή.  Δηλαδή ενώ η θερμοκρασία ήταν σχεδόν σταθερή σε όλο το θαλάσσιο πεδίο μετρήσεων, σε 3 σημεία-περιοχές μικρής έκτασης,  εμφάνισε μια μεγάλη τοπική άνοδο της θερμοκρασίας και μάλιστα στους περίπου 50⁰ C . Σε επανάληψη των μετρήσεων, συναντήσαμε την ίδια περίεργη  εικόνα της μεταβολής της θερμοκρασίας του νερού,  στη περιοχή. (Εικόνα 3). 

Εικόνα 3. Μετρήσεις θερμοκρασίας στη θάλασσα

Μετά από έρευνα-συζήτηση που είχαμε με ψαράδες τις περιοχής για την εικόνα που έχουν σχηματίσει, καθώς εκεί γύρω ψαρεύουν πολλά χρόνια, πληροφορηθήκαμε την ύπαρξη, σε βάθος γύρω στα 40-50 μέτρα μακριά από την ακτή, δυο θαλάσσιων  πηγών θερμομεταλλικού νερού, (εμείς εντοπίσαμε τρεις ), υψηλότερης θερμοκρασίας από το νερό της ΔΕΗ. Είναι γνωστό ότι στη περιοχή αυτή υπήρχαν από τις αρχές του 20^ου αιώνα της πολύ γνωστής οικογένειας Κουρτζή το ξενοδοχείο Ράδιον-Παλλάς και το υδροθεραπευτήριο Ελέκτρικ οι οποίοι προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τις θερμές πηγές που είχαν στην ιδιοκτησία τους και που ήταν γνωστές από ρωμαϊκή εποχή  ως οι πηγές της Αγριπίννας. και όπου ο Πάνος Μ. Κουρτζής οραματίστηκε τη δημιουργία μιας λουτρόπολης, εφάμιλλης των αντίστοιχων ευρωπαϊκών.

Για την μελέτη και αξιοποίηση αυτή των Πηγών συμμετείχε και η Νομπελίστας φυσικός Μαρία Κιουρί που παρέμεινε στη Λέσβο περίπου  6 μήνες μετά από πρόσκληση και φιλοξενία του ιδιοκτήτη των πηγών.

Αυτή η ανακάλυψη για τους μαθητές αποτέλεσε πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία διότι κατανόησαν βιωματικά την πειραματική διαδικασία στη μελέτη του περιβάλλοντος  και την εγρήγορση ώστε να είναι έτοιμοι για επαναπροσδιορισμό κάθε φορά την μελέτης ανάλογα με τα πειραματικά αποτελέσματα.

 Αυτή η ανακάλυψη για τους μαθητές αποτέλεσε πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία διότι κατανόησαν βιωματικά την πειραματική διαδικασία στη μελέτη του περιβάλλοντος  και την εγρήγορση ώστε να είναι έτοιμοι για επαναπροσδιορισμό κάθε φορά την μελέτης ανάλογα με τα πειραματικά αποτελέσματα.

Συμπεράσματα:

•    Το νερό της ΔΕΗ με τη θερμοκρασία που έχει σταθερά όλο το χρόνο, περί τους 25⁰ C, δεν φάνηκε να αποτελεί πρόβλημα μεγάλης θερμορύπανσης στη περιοχή, με την επιφύλαξη, στην επίπτωση στη βιοποικιλότητα του θαλάσσιου οικοσυστήματος.(αποτελεί αντικείμενο έρευνας της επόμενης χρονιάς ).

•    Η ύπαρξη ψαριών μέσα στην κοίτη του χειμάρου, σχετικά κοντά στη εκβολή του νερού της ΔΕΗ, είναι δείγμα της όχι μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.( θα ερευνηθεί την επομένη χρονιά ).

•    Με τον εντοπισμό μέσω του hydrobot των τριών πηγών θερμού νερού μέσα στη θάλασσα και κοντά στο σημείο εκβολής του νερού ψύξης των μηχανών της ΔΕΗ έδειξε ότι το οικοσύστημα αυτό έχει, εδώ και πολλά χρόνια, εξοικειωθεί με την υψηλή θερμοκρασία .

•    Είναι επομένως λογικό να συμπεράνουμε ότι το θαλάσσιο οικοσύστημα της περιοχής που μελετάμε έχει προσαρμοστεί στην σχετικά υψηλή θερμοκρασία του νερού, οπότε η απορροή της ΔΕΗ δεν μπορεί να αποτελέσει ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας για την καλή οικολογική κατάσταση του οικοσυστήματος .

•      Οι εμπειρίες που αποκομίσαμε, μαθητές και καθηγητές, ήταν πολύ ενδιαφέρουσες και σημαντικές, τόσο με τη κατασκευή του Hydrobot, με τη χρήση, τη λήψη των μετρήσεων στο πεδίο, όσο και με τη επεξεργασία των μετρήσεων και την εξαγωγή των συμπερασμάτων.

•    Φέτος συνεχίζουμε το πρόγραμμα και τις συνεργασίες μας με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Ευγενίδιο Ίδρυμα ,  για τη μελέτη του λιμανιού της Μυτιλήνης μετά από πρόταση  των μαθητών.

Σκοπός της νέας έρευνας είναι η μελέτη πρώτα του Λιμανιού όσον αφορά τους οργανισμούς φυτικούς και ζωικούς που «ζουν»  μέσα σ’ αυτό, αλλά και με τη συνεργασία του Λιμεναρχείου της Μυτιλήνης και με τους συλλόγους βατραχανθρώπων, ο όσο το δυνατόν καθαρισμός του.

Μέσω των προγραμμάτων μας προσπαθούμε να μεταφέρουμε  στους μαθητές όχι μονο γνώσεις και εμπειρίες .αλλά να τους καταστήσουμε και ενεργούς πολίτες .

.